ବଲାଙ୍ଗିର, ଅତିତରେ ଗଡଜାତ ସମୟରେ ବଲାଙ୍ଗିର ଜିଲ୍ଲାର ଭୈାଗଳିକ ପରିସର ବୃହତ ଓ ବ୍ୟାପକ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଭୌଗଳିକ ସ୍ଥିତ ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶିକ୍ଷା ବିକାଶ ସେପରି ଆଖି ଦୃଶିଆ ହୋଇନଥିଲା । ଚୈହାନ ବଂଶ ରାଜତ୍ୱ ପୂର୍ବରୁ ବଲାଙ୍ଗିର ଶିକ୍ଷା, ସଂସ୍କୃତି, ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଆଖି ଦୃଶିଆ ବିକାଶ କରିଥିଲେ ହେଁ ପରେ ପରେ ଗଡଜାତ ସମୟରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅବହେଳା କରାଗଲା । ବଲାଙ୍ଗିର ଭଳିଆ ବିରାଟ ଭୌଗଳିକ ଅଂଚଳରେ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ କି ଦୁଇଟା ଶିକ୍ଷାୟତନ ଥିଲା । ଫଳରେ ଧିରେ ଧିରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅଧୋଗତି ହେଲା । ଲୋକଙ୍କ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ଦୋହଳି ଗଲା ଓ ଲୋକେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଗରିବ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ । ତେଣୁ ଯଦି ମୋର ବଲାଙ୍ଗିର ର ବିକାଶ କରିବାର ଅଛି ତେବେ ଆମକୁ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିକାଶ କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ବଲାଙ୍ଗିର ଦିନ୍ ପାଳନ ଅବସରରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଆଲୋଚନା ଚକ୍ର “ମୋର ବଲାଙ୍ଗିର” ଶିର୍ଷକ ଆଲୋଚନା ଚକ୍ରରେ ଆଲୋଚକ ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇ ପୂର୍ବତନ ଆଇନମନ୍ତ୍ରୀ, ଜାତୀୟ ଆଇନ କମିଶନ ସଦସ୍ୟ ତଥା ପୂର୍ବତନ ବିଧାୟକ ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟରେ କହିଥିଲେ । ସେ ଏହି ମର୍ମରେ ଆଲୋଚନା ଚକ୍ର ର ଆୟୋଜକ ମାହେଶ୍ୱରୀ ସଂଗଠନ ଓ ବଲାଙ୍ଗିର ଦିନ୍ ସେମିନାର କମିଟିର ଏହି ଉଦ୍ୟମକୁ ଭୂୟସି ପ୍ରଶଂସା କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମମାନଙ୍କ ଏକତା, ସାମୁହିକ ଉଦ୍ୟମ ଯୋଗୁଁ ଗତ ୧୦ ବର୍ଷରେ ବଲାଙ୍ଗିର ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ନତି କରିଛି । ଯେପରି କି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନୀତି ଆୟୋଗ ତଥା ଆନ୍ୟାନ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଚିକିତ୍ସା ଓ ଜଳ ପରିଚାଳନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବଲାଙ୍ଗିର କୁ ପୂର୍ବାଂଚଳରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜିଲ୍ଲା ଭାବରେ ପୁରସ୍କୃତ କରିଛନ୍ତି । ସଂସ୍କୃତି ଗବେଷକ ଘାସିରାମ ମିଶ୍ର ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ଏ ଅଂଚଳର ଅମୁଲ୍ୟ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଉପରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଦାନବ ଗୋଷ୍ଠିର ଆଖି ପଡିଛି । ଏହାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ସମୟ ଆସିଛି । ଏଥି ପାଇଁ ବଲାଙ୍ଗିର ର ଯୁବ ଶକ୍ତିମାନେ ସଚେତନ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହାତକୁ ନିଅନ୍ତୁ ବୋଲି ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ । ଆମ ଜିଲ୍ଲା ର ଐତିହ୍ୟ, ପରଂପରା ସଂସ୍କୃତି ର ବିଶାଳତା କୁ ଆମକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାକୁ ହେବ ନଚେତ ଆମ ଜିଲ୍ଲା ତାଙ୍କ ମୌଳିକତା ହରାଇବ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ଆଲୋଚକ ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇ ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ ମନୋରଂଜନ ଯୋଷୀ କହିଥିଲେ ବଲାଙ୍ଗିର ର ଇତିହାସ, ସଂସ୍କୃତି, ପ୍ରକୃତି ଓ ସମାଜିକ ସ୍ଥିତିର ସମୃଦ୍ଧ ଇତିହାସ ରହିଛି ତା ସତ୍ତ୍ୱେ ବଲାଙ୍ଗିର ପଛୁଆ କାହିଁକି ? ମୋ ମତରେ ଏଥି ପାଇଁ ଯଦି କିଏ ଦାୟୀ ତେବେ ସେମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ଆମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାହୀନ ଜନତା ବୋଲି ସେ କହିବା ସହ ବଲାଙ୍ଗିର ର ବୀରତ୍ୱ ଇତିହାସ ରେ କମି ଅଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଐତିହାସିକ ଶିବ ପ୍ରସାଦ ନନ୍ଦ ବଲାଙ୍ଗିର ର ନାମକରଣ ଉପରେ ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠାରୁ ବେଶ କିଛି ପ୍ରମାଣିତ ତତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହ ବଲାଙ୍ଗିର ର ଧରୋହର ରକ୍ଷା ପାଇଁ କାମ କରିଥିବା ପୂର୍ବସୁରି ଯଥା ଧରମସିଂ ମାନ୍ଧାତା, ଯୋଗେଶ୍ୱର କୁମୁରା,ଯୁଧିଷ୍ଠିର ମିଶ୍ର, ଚିନ୍ତାମଣି ରଥ, କପିଳେଶ୍ୱର ନନ୍ଦ, ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର, ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ଚୈାହାନ ବଂଶ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ବଲାଙ୍ଗିର ରେ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ବୋଲି କିଛି ନ ଥିଲା ବୋଲି କହିବା ସହ ୧୯୩୮ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୯ ତାରିଖରେ ଚୁଡାପାଲିରୁ ବଲାଙ୍ଗିର ଆସିଥିବା ପ୍ରଜା ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ତଥ୍ୟ ରଖିଥିଲେ । ମଧୁ ସୁଦନ ନାୟକଙ୍କ ସଂଯୋଜନା ତଥା ଗୋପାଳଜୀ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏହି ଆଲୋଚନା ଚକ୍ରରେ ମାହେଶ୍ୱରୀ ସଂଗଠନର ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅଙ୍କୁଶ କୁମାର ପାଣ୍ଡିଆ ସ୍ୱାଗତ ଭାଷଣ ଦେଇ ୨୦୨୦ ରେ କିପରି ବଲାଙ୍ଗିର ଦିନ୍ ର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା ସେ ଉପରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । ଆଲୋଚନା ଚକ୍ରର ସମିକ୍ଷକ ସ୍ୱର୍ଗତ ଜ୍ୟୋତି ରଂଜନ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଧର୍ମପତ୍ନୀ ସଂଗୀତା ଦାଶ ବଲାଙ୍ଗିର ଦିନ୍ ସେମିନାର କମିଟି ତରଫରୁ ଶ୍ରୋତା, ଦର୍ଶକ, ଆୟୋଜକ ତଥା ଆଲୋଚକମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହ ଆଲୋଚନା ଶେଷ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
